با کاهش منابع آب زیرزمینی اهمیت استفاده مجدد از پساب و برگرداندن آن به محیط زیست بیش از پیش شده‌است. تصفیه‌خانه فاضلاب یک راه مؤثر و کاربردی برای تصفیه فاضلاب تولید شده در خانه‌ها، بیمارستان‌ها، کارواش‌ها و یا صنایع مختلف است؛ اما به دلیل مشکلات عمده‌ای نظیر هزینه بسیار بالا برای ساخت و نگهداری انتخاب چندان مناسبی نیست. به همین علت مهندسین آب و فاضلاب به طراحی و ساخت پکیج‌های تصفیه فاضلاب روی آورده‌اند. این پکیج‌ها به دلیل قابل حمل بودن و امکان شخصی‌سازی متناسب با نیاز محیط انتخاب بسیار خوبی برای تصفیه فاضلاب محسوب می‌شوند.
در این مقاله به معرفی پکیج تصفیه فاضلاب، انواع آن، کاربرد و مزایای آن پرداخته‌ایم. با خواندن این مطلب می‌توانید اطلاعات لازم و کافی درباره این پکیج‌ها و نحوه نگهداری از آنها کسب کنید.
پکیج تصفیه فاضلاب دستگاهی پیش ساخته، کامل، مستقل و کاربردی است که فاضلاب تولید شده توسط محیط‌های مسکونی، صنعتی و… را دریافت کرده و با اعمال روش‌های فیزیکی، شیمیایی و بیولوژیکی، آن را تصفیه می‌کند.
طراحی پکیج تصفیه فاضلاب به‌گونه‌ای است که پس از دریافت فاضلاب از مجتمع‌های مسکونی، تجاری، صنعتی، بیمارستان‌ها و … عملیات تصفیه شیمیایی و بیولوژیکی را روی آنها پیاده کرده و بعد از اتمام مراحل تصفیه، پساب تصفیه شده از هرگونه آلودگی و مواد مضر را ارائه می‌دهد.
این پکیج‌ها عمدتاٌ از تصفیه‌خانه‌های سنتی کوچک‌تر بوده و قابلیت حمل و نصب آسانی دارند. پکیج‌های تصفیه فاضلاب دارای سیستم از پیش مهندسی شده هستند و قطعات و بخش‌های لازم برای تصفیه به‌صورت تجمیع شده در داخل آنها قرار گرفته است. این پکیج‌ها به‌صورت مونتاژ شده و در جنس‌های مختلفی تولید می‌شوند.
پکیج‌های تصفیه فاضلاب در انواع مختلف پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی، انسانی، خانگی، صنعتی و بیمارستانی ساخته شده و در اماکن شخصی، استراحتگاه‌ها، اماکن تجاری، شهرک‌های مسکونی، محیط‌های صنعتی و بیمارستان‌ها قابل نصب هستند.
پساب خروجی از پکیج تصفیه‌خانه فاضلاب از هرگونه بو، مواد شیمیایی، آلاینده و… عاری شده و کیفیت قابل‌قبولی برای استفاده مجدد در محیط‌های کشاورزی و آبیاری یا تخلیه به محیط زیست دارد.
پکیج فاضلاب مزایای بسیار زیادی دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.
فاضلاب‌های تولیدی محیط‌های مختلف، آلاینده‌ها و مواد آلی متنوعی دارند. طبق قوانین محیط زیست، تخلیه فاضلاب‌های بهداشتی به محیط زیست و منابع آب زیرزمینی و سطحی؛ بدون انجام عمل تصفیه غیرقانونی است. پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی، پکیجی مناسب برای استفاده در مناطقی است که امکان اتصال به فاضلاب شهری وجود ندارد و یا آلاینده‌های موجود در فاضلاب بسیار مضر هستند.
وجود پکیج فاضلاب در برخی محیط‌ها ضروری بوده و مانع از آسیب دیدن محیط زیست و انسان می‌شود.
در زیر مهم‌ترین مکان‌هایی که پکیج تصفیه فاضلاب در آنها کاربرد دارد را ذکر کرده‌ایم.
اولین کاربرد پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی در مناطق روستایی و مناطق دورافتاده است که امکان اتصال به شبکه فاضلاب شهری وجود ندارد. پکیج تصفیه فاضلاب انسانی نیاز به زیرساخت خاصی ندارد و در تمام محیط‌های روستایی قابل اجرا است.
کاربرد بعدی پکیج تصفیه فاضلاب در اماکن تفریحی و استراحتگاه‌ها است که روزانه فاضلاب زیادی تولید می‌کنند. با کمک پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی می‌توان این فاضلاب را مدیریت و ایمنی محیط زیست را افزایش داد.
پکیج تصفیه فاضلاب برای اردوگاه‌های موقت نظامی که از شبکه فاضلاب شهری دور هستند نیز کاربرد فراوانی دارد.
نیاز به تصفیه فاضلاب در این محیط‌ها همواره احساس می‌شود. با کمک پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی می‌توان مواد و فاضلاب تولیدی این اماکن را تصفیه و اثرات زیست محیطی آن را کاهش داد.
پکیج تصفیه فاضلاب انسانی انتخابی مناسب برای تصفیه فاضلاب تولید شده اماکن آموزشی است.
پکیج‌های تصفیه فاضلاب خانگی برای اماکن مسکونی که با شبکه تصفیه فاضلاب شهری ارتباط ندارند، انتخاب مناسبی است. این پکیج‌های برای جوامع کوچک تا متوسط ایده‌آل بوده و نیاز تصفیه فاضلاب را برآورده می‌کنند.
این پکیج‌ها برای استفاده در محیط‌های تجاری، رستوران‌ها، هتل‌ها و… که روزانه درحال تولید فاضلاب هستند کاربرد فراوانی دارند و پساب خروجی از آنها کیفیت لازم برای ورود به محیط زیست را دارد.
بخش زیادی از فاضلاب تولیدی مربوط به صنعت است. پیکج تصفیه فاضلاب قادر به تصفیه فاضلاب تولید شده در اماکن صنعتی به‌خصوص کارخانجات موادغذایی، منسوجات و … است. همچنین این پکیج‌های قابلیت شخصی‌سازی متناسب با نیاز محیط‌های صنعتی را نیز دارند.
پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی در محیط‌های درمانی و بیمارستان‌ها نیز کاربرد دارند و می‌توانند پساب تولیدی این محیط‌ها را تا حد زیادی تصفیه کنند.
با افزایش روزافزون جمعیت و کاهش منابع آبی، اهمیت مدیریت منابع آب در همه جهان و به‌خصوص ایران بیش از پیش شده است. یکی از راه‌های مدیریت منابع آب کشور، تصفیه و استفاده مجدد از فاضلاب‌های تولید شده و برگرداندن آن به شبکه آب‌های سطحی یا زیرزمینی است.
این موضوع در چند سال اخیر اهمیت بیشتری پیدا کرده است و اقدامات لازم برای ایجاد شبکه تصفیه فاضلاب در حال انجام است. صنایع گوناگون نیز به اهمیت این موضوع پی برده‌اند و سعی در تصفیه فاضلاب و استفاده مجدد از پساب خروجی فاضلاب تصفیه شده را دارند.
هزینه بالای انتقال و دفع فاضلاب به خارج شهر و مشکلات نگهداری از شبکه فاضلاب شهری باعث شده است این شبکه‌ها جای خود را به تصفیه‌خانه‌های محلی که با نام پکیج تصفیه فاضلاب (Package Treatment Plant) شناخته می‌شوند؛ بدهند.
همانطور که گفته شد این پکیج‌ها در شکل‌های مختلف و متناسب با محیط برای تصفیه فاضلاب خانگی، بیمارستانی، بهداشتی، صنعتی، دامداری، کارواش و… استفاده می‌شوند. قابل حمل بودن پکیج تصفیه فاضلاب، یک ویژگی منحصربه‌فرد این پکیج‌ها است که امکان نصب در هر محیطی را فراهم می‌آورد.
ساخت و استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب مطمئن، نیازی حیاتی برای توسعه صنایع و محیط‌های مسکونی که به شبکه اصلی فاضلاب متصل نیستند، محسوب می‌شود. به همین جهت شرکت رهاب اقدام به طراحی، ساخت و اجرای انواع پکیج‌های تصفیه فاضلاب با بهترین متریال و تجهیزات کرده است.
فاضلاب‌ها به 2 دسته فاضلاب بهداشتی و فاضلاب صنعتی تقسیم می‌شوند.
به فاضلاب تولید شده در منازل مسکونی، اماکن تجاری، محیط‌های اداری، بیمارستان‌ها و… فاضلاب بهداشتی یا انسانی گفته می‌شود.
به فاضلاب خروجی از محیط‌های صنعتی از جمله: کارخانجات، نیروگاه‌ها، پالایشگاه‌ها و سایر مراکز صنعتی، فاضلاب صنعتی گفته می‌شود. در فاضلاب صنعتی معمولاٌ آلایندگی و مواد آلی بیشتری نسبت به فاضلاب بهداشتی وجود دارد.
مکانیزم و روش تصفیه فاضلاب وابسته به نوع فاضلاب ورودی به پکیج تصفیه فاضلاب است. عمدتاً برای فاضلاب‌های صنعتی، فرایندهای بیولوژیکی بی‌هوازی و هوازی، شیمیایی و فیزیکی کاربرد دارد. برای تصفیه فاضلاب بهداشتی نیز از فرایندهای بیولوژیکی هوازی استفاده می‌شود.
پکیج‌های تصفیه فاضلاب براساس معیارهای جنس سازه، نوع فاضلاب ورودی و فرایند تصفیه به دسته‌های مختلفی تقسیم‌بندی می‌شوند. در ادامه انواع پکیج‌های تصفیه فاضلاب را به شما معرفی خواهیم کرد.
پکیج‌های تصفیه فاضلاب براساس جنس سازه در 5 دسته فلزی، پلی اتیلنی، فایبرگلاس، کامپوزیتی و بتنی قرار می‌گیرند که در ادامه هریک را به تفصیل معرفی خواهیم کرد.
پکیج تصفیه فاضلاب فلزی محصولی با بدنه گالوانیزه است. در این سیستم بدنه اصلی از ورق فولادی و مخزن با کربن استیل به همراه 3 لایه پوشش رنگ اپوکسی ساخته می‌شود. در این پکیج ضخامت بدنه و کف پکیج براساس نیاز و درخواست کارفرما متغیر است.
پکیج تصفیه فاضلاب فلزی از بخش‌های هوادهی، زلال‌سازی، ذخیره لجن و کلرزنی تشکیل شده و تمام قسمت‌های بدنه، مخازن ته‌نشینی، آشغال‌گیر و… از جنس فلز است.
تنها عیب این پکیج مقاومت کم آن در برابر مواد خورنده و شیمیایی است که به دلیل اسیدی بودن پساب رخ می‌دهد. به همین منظور کلیه سطح‌های پکیج بعد از زنگ‌زدایی با 3 لایه رنگ اپوکسی پوشش داده می‌شود.
این پکیج نسبت به پکیج‌های پلی اتیلنی و کامپوزیتی قیمت مناسب‌تری داشته و امکان هوادهی یکنواخت فاضلاب در آن وجود دارد که از جمله مزیت‌های پکیج فلزی تصفیه فاضلاب است.
پلی اتیلن به دلیل وزن پایین، قابلیت انعطاف‌پذیری و مقاومت در برابر خوردگی و مواد شیمیایی یک ماده پرکاربرد برای ساخت سیستم‌های تصفیه فاضلاب است. مواد پلی اتیلنی بزرگترین عیب پکیج‌های تصفیه فاضلاب فلزی، یعنی مقاومت پایین و تخریب نسبتاً زود را از بین برده و در چند سال اخیر محبوبیت بیشتری در سیستم‌های تصفیه فاضلاب پیدا کرده‌اند.
برای ساخت پکیج تصفیه فاضلاب پلی اتیلن از لوله‌های دوجداره پلی اتیلن با چگالی بالا و در قطر 2، 5/2 و حتی 3 متر استفاده می‌شود. قطر و نوع لوله مصرفی برای ساخت پکیج تصفیه فاضلاب پلی اتیلن به ظرفیت پکیج بستگی دارد که متناسب با نیاز کارفرما انتخاب می‌شود.
پکیج‌های تصیفه فاضلاب پلی اتیلنی به دلیل قابلیت مدفون شدن فضای کمی را اشغال می‌کنند و بسیار مناسب استفاده در محیط‌هایی با محدودیت فضا هستند. در ادامه برخی از مزیت‌های پکیج تصفیه فاضلاب پلی اتیلنی را ذکر خواهیم کرد.
در کنار تمام مزیت‌های گفته شده؛ پکیج‌های ساخته شده از پلی اتیلن یک عیب نیز دارند. تنها ایراد پکیج‌های ساخته شده از پلی اتیلن عدم امکان هوادهی سراسری در آنها است.
برخی از سیستم‌های تصفیه فاضلاب دارای مخازن یا بدنه فایبرگلاس هستند. فایبرگلاس یک ماده سبک و مقاوم در برابر خوردگی و مواد شیمیایی است که برای استفاده در پکیج تصفیه آب به‌خصوص برای پکیج تصفیه آب صنعتی که معمولاٌ دارای مواد تهاجمی و خورنده است، بسیار مناسب می‌باشد.
ساخت و راه‌اندازی پکیج تصفیه فاضلاب فایبرگلاس بسیار راحت بوده و ظرف مدت زمان اندکی قابل اجرا است. این نوع پکیج تصفیه فاضلاب مزایای بسیار زیادی دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره خواهیم کرد.
پکیج تصفیه فاضلاب کامپوزیتی از مواد کامپوزیتی با رزین و الیاف و در ابعاد مختلف ساخته می‌شود. این پکیج‌ها برای مناطقی که آب‌وهوای گرم و شرجی دارند؛ بسیار مناسب هستند.
قیمت پکیج تصفیه فاضلاب کامپوزیتی در مقایسه با سایر پکیج‌ها بسیار بالاتر است. مواد کامپوزیتی نسبت به سایر مواد مزیت‌های بیشتری دارند که این موضوع باعث کاربرد گسترده این مواد در صنعت آب و فاضلاب و قیمت نسبتاٌ بالای این پکیج‌ها شده است. در ادامه برخی از مزیت‌های مواد کامپوزیتی را ذکر خواهیم کرد.
پکیج تصفیه‌خانه فاضلاب بتنی از مواد بتنی که یک ماده ساختمانی پرکاربرد است، ساخته می‌شود. سیستم‌های تصفیه فاضلاب بتنی دارای بدنه و مخازن بتنی هستند و معمولاٌ در تصفیه فاضلاب شهری به‌کار می‌روند. از جمله مزایای این پکیج می‌توان به مواد زیر اشاره کرد:
در کنار این مزیت‌ها پکیج تصفیه فاضلاب بتنی معایبی نیز دارد که در ادامه ذکر می‌کنیم.
نوع فاضلاب ورودی در طراحی پکیج تصفیه فاضلاب اهمیت زیادی دارد. پکیج‌های تصفیه فاضلاب را براساس نوع فاضلاب می‌توان در 2دسته زیر قرار داد.
همانطور که اشاره کردیم فاضلاب بهداشتی در مجتمع‌های مسکونی، تجاری، اداری، بیمارستان‌ها و… تولید می‌شود. این نوع فاضلاب نیز در 2 دسته مختلف فاضلاب انسانی و فاضلاب خانگی دسته‌بندی می‌شود.
فاضلاب انسانی از فضولات انسانی حاصل می‌شود و به آن فاضلاب سیاه نیز می‌گویند. برای این نوع فاضلاب معمولاٌ از پکیج تصفیه فاضلاب انسانی استفاده می‌شود.
به فاضلاب ناشی از استحمام، پخت‌وپز و شست‌وشو فاضلاب خاکستری گفته می‌شود و برای تصفیه آن پکیج تصفیه فاضلاب خانگی یا همان پکیج تصفیه فاضلاب خاکستری طراحی می‌گردد.
بنابر توضیحات گفته شده طراحی پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی تنها ترکیب پکیج تصفیه فاضلاب خانگی و پکیج تصفیه فاضلاب انسانی نیست و با توجه به فضا، بودجه، کیفیت و کمیت فاضلاب، پکیج و فرایند مناسب انتخاب و اجرا می‌گردد.
فاضلاب صنعتی فاضلاب ناشی از ساخت و تولید یک محصول است. در کشورهای پیشرفته بخش زیادی از آب توسط کارخانجات مختلف مصرف می‌شود که برگرداندن آن به چرخه تولید یا طبیعت اهمیت به‌سزایی در مدیریت بهتر منابع آب دارد.
بهترین سیستم برای تصفیه فاضلاب تولید شده در صنایع، استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی است. با استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی می‌توان بعد از گندزدایی و تصفیه، از پساب حاصل شده مجدداً استفاده کرد. با این کار در هزینه‌ها و مصرف انرژی بسیار صرفه‌جویی می‌شود و مواد مضر موجود در فاضلاب صنعتی که برای محیط زیست و انسان‌ها خطر آفرین هستند، از بین می‌رود.
به طور کلی صنایع از نظر میزان تولید فاضلاب به 3 دسته: صنایع بدون فاضلاب (مثل کارخانجات تولید لوازم خانگی)، صنایع با فاضلاب متوسط (مثل کارخانجات نساجی) و صنایع با فاضلاب زیاد (مثل صنایع موادغذایی) تقسیم می‌شوند.
پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی در تمام صنایع و کارخانجات کاربرد دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره می‌کنیم.
هریک از صنایع گفته شده دارای آلاینده‌های مختلف هستند که تصفیه آنها به چند ویژگی اصلی بستگی دارد.
فاضلاب خروجی از صنایع با توجه به مشخصه‌های ذکر شده مورد بررسی قرار می‌گیرند و بهترین فرایند متناسب با ویژگی‌های فاضلاب طراحی می‌گردد. به‌عنوان مثال برای کارواش‌ها پکیج تصفیه فاضلاب کارواش طراحی و اجرا می‌شود.
برای دفع پساب صنعتی مایع نیز لازم است چند مشخصه فاضلاب بررسی شود تا مناسب‌ترین فرایندها برای تصفیه فاضلاب صنعتی اجرا گردد.
ویژگی‌های زیر از جمله ویژگی‌های مورد بررسی برای دفع پساب صنعتی هستند.
فاضلاب صنعتی عمدتاٌ به 3 روش زیر تصفیه می‌شود:
2. روش شیمیایی: در این روش برای از بین بردن آلاینده‌ها از مواد شیمیایی استفاده می‌شود. اصلاحPH ، سختی‌گیری، انعقاد، اکسیداسیون و… از جمله متدهای تصفیه شیمیایی فاضلاب صنعتی هستند.
3. روش بیولوژیکی: روش‌های بیولوژیکی به 2 دسته هوازی و غیرهوازی تقسیم می‌شوند. در روش هوازی از اکسیژن محلول برای تصفیه آب صنعتی بهره برده می‌شود و در روش غیرهوازی از میکروارگانیسم‌ها استفاده می‌گردد.
هوادهی گسترده و RBC از روش‌های پرکاربرد در پکیج تصفیه فاضلاب هوازی و UASB و FBR از روش‌های کاربردی در پکیج تصفیه فاضلاب بی‌هوازی برای فاضلاب صنعتی هستند.
برای طراحی پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی با توجه به میزان آلاینده‌ها و حجم فاضلاب ممکن است از یک یا هر 3 روش استفاده شود. این موضوع یک امر اثرگذار بر قیمت پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی است.
پکیج‌های تصفیه فاضلاب را می‌توان براساس نوع فرایند به کار رفته برای تصفیه به چند دسته تقسیم کرد که در ادامه به تفصیل شرح خواهیم داد.
پکیج تصفیه فاضلاب SBR که با نام سیستم راکتور ناپیوسته متوالی (Sequencing Batch Reactors) نیز شناخته می‌شود؛ یک سیستم تصفیه فاضلاب است که براساس دوره‌های پی‌درپی پر و خالی شدن عمل می‌کند.
در این پکیج‌ها تمامی مراحل تصفیه در یک مخزن انجام می‌شود و شامل 6 مرحله متوالی پرشدن، هوادهی، ته‌نشینی، تخلیه، سکون و دفع لجن مازاد است.
استفاده از پکیج تصفیه فاضلاب sbr در دبی‌های پایین توصیه می‌شود و در دبی‌های بالا به دلیل مشکلات بهره‌برداری کاربرد لازم را ندارد. بهره‌برداری در این روش بدون ته‌نشینی ثانویه است و برگشت لجن وجود ندارد.
هر راکتور SBR تصفیه فاضلاب بهداشتی می‌تواند در طول روز 4 تا 6 سیکل کامل داشته باشد.
پکیج تصفیه فاضلاب MBBR (Moved Bed Bio Reactor) یا همان فرایند رشد چسبیده بر روی بستر معلق یک روش بسیار مؤثر برای تصفیه فاضلاب جوامع کوچک است که بهره‌گیری از آن در حال گسترش می‌باشد.
فرایند MBBR برای حذف مواد آلی در پکیج تصفیه فاضلاب کاربرد بالایی دارد. در این فرایند برای رشد بیوفیلم از مدیای شناور (قطعات کوچک از جنس پلی اتیلن) در حوض‌های هوادهی و غیرهوادهی استفاده می‌شود. به همین علت می‌توان همزمان از مزایای رشد چسبیده و لجن فعال استفاده کرد. این حامل‌ها در قسمت خروجی تانک به کمک یک صفحه سوراخ‌دار حفظ می‌شوند.
این روش در تصفیه انواع فاضلاب بهداشتی، صنعتی، فاضلاب بیمارستانی و کاهش حجم مواد آلی در فاضلاب تولید شده در صنایع تولید مواد شوینده، بهداشتی و دارویی کاربرد دارد.
پکیج تصفیه فاضلاب MBBR مزایای بسیاری دارد که در زیر ذکر شده است.
این سیستم در واقع یکی از فرایندهای اصلاحی لجن فعال است که در آن میزان لجن تولیدی به مقدار قابل ملاحظه‌ای کاهش یافته است. این فرایند که معمولاٌ در تصفیه‌خانه‌های کوچک به‌کار برده می‌شود شامل 2 واحد استخر هوادهی و استخر ته‌نشینی است. مخلوط لجن از واحد هوادهی به استخر ته‌نشینی منتقل می‌شود و در آن لجن از پساب جدا می‌گردد.
در فرایند لجن فعال با هوادهی گسترده، ابتدا فاضلاب خام در مجاورت میکروارگانیسم‌ها هوادهی می‌شود و سپس در حوض ته‌نشینی جرم میکروبی از آن جدا می‌گردد. در نهایت پساب تصفیه شده به‌دست می‌آید.
در این سیستم از آشغال‌گیر به منظور جلوگیری از ورود ذرات خارجی استفاده می‌شود. همچنین حجم مخزن هوادهی 2 تا 4 برابر بزرگ‌تر شده است که این موضوع باعث افزایش زمان ماند هیدرولیکی (HRT) و عمر لجن (SRT) گردیده است. همه تغییرات گفته شده موجب کاهش قابل توجه مقدار لجن دفعی در این روش شده است.
امروزه استفاده از این سیستم در تصفیه فاضلاب بهداشتی و صنعتی به دلیل انعطاف‌پذیری و پایداری بسیار، گسترش یافته است.
این فرایند همانند فرایند EAAS نوعی از فرایند لجن فعال است که در آن علاوه‌بر رشد معلق، امکان رشد چسبیده برای باکتری‌ها از طریق چسبیدن روی یک مدیا فراهم است. به همین علت به فرایند IFAS (Integrated Fixes Film Activated Sludge) فرایند دوگانه نیز گفته می‌شود.
همانطور که گفته شد در این سیستم از مدیا استفاده می‌شود. مدیا قطعات ساخته شده از مواد اسفنجی یا پلاستیکی است که چگالی تقریباٌ برابری با آب دارد. مدیا مورد استفاده در تصفیه فاضلاب چگالی کمتری از آب دارد و به‌راحتی در فاضلاب غوطه‌ور می‌شود. برای مخلوط شدن مدیا و حفظ غوطه‌وری آن، سیستم هوادهی عمقی یا همزن مکانیکی در فاضلاب به‌کار می‌رود. البته لازم است بدانید برخی ازمدیاها که با عنوان مدیا ثابت شناخته می‌شوند در ابعاد بزرگ ساخته شده و در مخزن هوادهی به‌صورت ثابت نصب می‌گردد.
سیستم تصفیه فاضلاب IFAS انتخاب مناسبی برای پکیج تصفیه فاضلاب بیمارستان است؛ چرا که این فرایند در برابر شوک مواد آلی مقاومت بالایی دارد.
روش بیوراکتور غشایی ترکیبی از یک فرایند غشایی مانند الترافیلتراسیون یا میکروفیلتراسیون به همراه یک راکتور رشد معلق است. این روش به 2 نوع اصلی زیر تقسیم می‌شود:
پساب خروجی از فرایند بیوراکتور غشایی نسبت به فرایندهای مشابه کیفیت بسیار بالایی داشته و یک سیستم مناسب برای تصفیه فاضلاب شهری و صنعتی محسوب می‌شود.
فرایند USBF نوع دیگری از فرایند لجن فعال است که با یک ناحیه انوکسیک و یک واحد ته‌نشینی اصلاح شده و پساب باکیفیت‌تری تولید می‌کند.
عملکرد این سیستم به‌گونه‌ای است که فاضلاب وارد بخش بی‌هوازی شده و در آن جا با لجن برگشتی از کف مخزن ته‌نشینی ترکیب می‌گردد. بعد از این مرحله فاضلاب وارد بخش هوادهی شده و سپس وارد بخش زلال‌سازی می‌شود. در این قسمت لجن توسط بستر لجن جذب و آب از فیلتر خارج می‌گردد.
این روش بسیار مناسب محیط‌هایی با ظرفیت پایین و مکان‌هایی که در آن کیفیت پساب خروجی اهمیت زیادی دارد، است.
این فرایند یک نوع فرایند لجن فعال است که در آن فاضلاب به‌صورت ناپیوسته جریان دارد. در فرایند CMAS برای حذف مواد درشت از مخزن ته‌نشینی اولیه استفاده می‌شود. این مخزن یک مخزن ته‌نشینی است که قبل از مخزن هوادهی قرار گرفته است.
در این فرایند برای ثابت ماندن غلظت مواد محلول از یک همزن یا میکسر در مخزن هوادهی استفاده می‌شود. وجود همزن در این فرایند کمک می‌کند در صورت ورود ناگهانی حجم بالای فاضلاب به سیستم، نوسانات جریانی خنثی شده و سیستم تصفیه فاضلاب دچار شوک آلی نشود.
فرایند لجن فعال نهرگونه یا قالبی از پرکاربردترین فرایندها برای تصفیه انواع فاضلاب به‌ویژه فاضلاب شهری است. به همین جهت معمولاٌ به این فرایند، لجن فعال متعارفی می‌گویند.
در فرایند CPFAS همانند فرایند CMAS یک مخزن ته‌نشینی اولیه قبل از مخزن هوادهی قرار گرفته است. همچنین در مخزن هوادهی دیواره‌هایی ایجاد می‌گردد که مخزن هوادهی را تبدیل به یک کانال با طول زیاد و عرض کم می‌کند. این موضوع سبب می‌شود جریان فاضلاب از اختلاط کامل به نهرگونه تبدیل شود.
در فرایند لجن فعال متعارفی فاضلاب پس از عبور از مخزن ته‌نشینی اولیه و کانال وارد بخش تصفیه ثانویه می‌شود. در ابتدای کانال به دلیل بالابودن میزان مواد آلی، اکسیژن‌خواهی زیاد بوده و در انتهای کانال کم می‌شود. در واقع جریان قالبی ایده‌آل وجود ندارد؛ چراکه سیستم هوادهی موجب اختلاط نسبی می‌شود. در واقع جریان فرایند CPFAS ترکیبی از اختلاط کامل و قالبی است.
این فرایند در انواع سیستم‌های تصفیه فاضلاب قابل اجراست و قابلیت تبدیل به بسیاری از فرایندهای لجن فعال را دارد؛ اما در کنار این مزیت‌ها فرایند لجن فعال متعارفی، محدودیت‌ها و معایب زیر را نیز دارد:
البته لازم است بدانید در عمل امکان دستیابی به جریان اختلاط کامل و یا نهرگونه به‌صورت کامل وجود ندارد و معمولاٌ حالت بینابینی در نظر گرفته می‌شود.
در فرایند لجن فعال تثبیت تماسی از 2 مخزن تماس و تثبیت استفاده می‌شود. در این فرایند فاضلاب پس از عبور از مخزن ته‌نشینی اولیه وارد مخزن تماس می‌شود و در دسترس باکتری‌ها قرار می‌گیرد.
غلظت لجن در مخزن تماس کمتر از مخزن تثبیت است که این موضوع باعث جلوگیری از رشد باکتری‌های رشته‌ای می‌شود.
در مخزن تماس مواد آلی، مواد معلق و کلوئیدها به میکروارگانیسم‌ها جذب شده و در مخزن تثبیت تجزیه می‌گردند.
در این روش باکتری‌ها به صفحات چرخان می‌چسبند و فعالیت بیولوژیکی لازم برای تصفیه فاضلاب را انجام می‌دهند.
پکیج RBC از چند صفحه یا دیسک موازی تشکیل شده که به کمک شفتی به موتور وصل شده‌اند. طراحی RBC براساس مواد آلی موجود در فاضلاب ورودی صورت می‌گیرد و سرعت چرخش صفحه‌ها با توجه به نوع فاضلاب بین 1 الی 5 دور در دقیقه انتخاب می‌شود.
اساس فرایند صفحات بیولوژیکی چرخان، فرایند رشد چسبیده است که به‌صورت هوازی یا غیرهوازی استفاده می‌شود.
هزینه بهره‌برداری از این فرایند نسبت به سایر فرایندها بالاتر است اما این روش مزیت‌های بسیاری دارد که در ادامه به برخی از آنها اشاره کرده‌ایم:
فرایند UASB مخفف شده Up flow Anaerobic Sludge Blanket است به معنای پتوی لجن بی‌هوازی رو به بالا می‌باشد.
این روش از مهم‌ترین روش‌های بی‌هوازی بیولوژیکی برای تصفیه انواع فاضلاب به‌ویژه فاضلاب صنعتی است. از این روش برای تصفیه فاضلاب ناشی از صنایع لبنی، نوشابه، فرآوری شکر، تولید خمیر مایه و… استفاده می‌شود.
راندمان این روش بسیار بالا بوده و در پارامترهای COD به حدود 85 تا 95 درصد در دمای 30 تا 40 سانتی‌گراد می‌رسد.
این پکیج تصفیه فاضلاب یک راکتورهای بی‌هوازی دارد که فاضلاب از قسمت پایین به آن وارد می‌شود و در حین حرکت به سمت بالا با توده میکروارگانیسم‌ها تماس پیدا می‌کند. در حین این تماس مواد آلی جذب میکروارگانیسم‌ها شده و تجزیه بیولوژیکی انجام می‌گیرد.
در اثر انجام فعالیت بیولوژیکی در این روش مقدار زیادی گاز مانند گاز متان تولید می‌شود. به همین جهت نیاز به یک سیستم برای جمع‌آوری گاز تولیدی است. به‌طور کلی به ازای هرکیلو COD حذفی در این فرایند حدوداٌ 4 مترمکعب گاز تولید می‌شود که مقدار قابل توجهی است و می‌توان از گاز حاصل شده در راکتورهای بزرگ به عنوان سوخت برای تامین انرژی استفاده کرد.
لازم به ذکر است پساب خروجی از این روش قابل برگرداندن به محیط زیست نیست و نیاز به تصفیه تکمیلی دارد.
در یک پکیج تصفیه فاضلاب واحدها و بخش‌های مختلف، وظایف متفاوتی در تصفیه پساب دارند. این بخش‌ها متناسب با نیاز کارفرما و مشخصات هر پروژه قابل تغییر و شخصی‌سازی است. بخش‌های مختلف پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی، انسانی، صنعتی و… عبارتند از:
پکیج تصفیه فاضلاب یکی از روش‌های تصفیه فاضلاب صنعتی، خانگی، انسانی، بیمارستانی و… است که از فرایندهای فیزیکی، شیمیایی، بیولوژیکی برای از بین بردن آلودگی‌ها و مواد آلی موجود در فاضلاب استفاده می‌کند. این پکیج‌ها در مناطق مسکونی، هتل‌ها، رستوران‌ها، کارواش و محیط‌های صنعتی نظیر کارگاه‌های صنعتی، صنایع نفت و پتروشیمی، کارخانجات نساجی و… بسیار کاربرد دارد.
پکیج تصفیه فاضلاب، برای جمعیت کم تا متوسط و در حداقل فضا قابل اجرا است.
مهم‌ترین هدف استفاده از پکیج‌های تصفیه فاضلاب، تولید پساب تصفیه شده مطابق با استاندارهای سازمان محیط زیست است. پساب تولیدی پکیج‌های تصفیه فاضلاب کاملاٌ مناسب استفاده مجدد یا برگرداندن به محیط زیست است.
این پکیج‌ها دارای 3 مرحله اصلی برای تصفیه فاضلاب هستند. در این مراحل آشغال‌گیری، تصفیه بیولوژیکی و فیلتراسیون به‌صورت کامل انجام می‌شود و امکان اضافه کردن واحد ضدعفونی نیز وجود دارد.
در ادامه گام‌های انجام تصفیه کامل فاضلاب در این واحدها را شرح خواهیم داد.
در این بخش مواد جامد و معلق موجود در فاضلاب به کمک بخش آشغال‌گیر، دانه‌گیر و چربی‌گیر به‌راحتی حذف می‌شود. این مواد جامد ممکن است به شکل شن، ماسه، مواد پلاستیکی، روغن و… باشند.
مواد جداشده در مخزن ته‌نشینی جمع و با عنوان لجن اولیه شناخته می‌شود. این لجن به کمک پمپاژ از مخزن ته‌نشینی خارج می‌گردد.
در مرحله تصفیه اولیه حدود 70 درصد مواد جامد موجود در فاضلاب حذف شده و فاضلاب برای تصفیه کامل‌تر وارد بخش تصفیه ثانویه می‌شود.
در این مرحله هوادهی و تصفیه بیولوژیکی صورت می‌گیرد. در این فرایند که با نام لجن فعال نیز شناخته می‌شود؛ هوا به مخازن هوادهی واردشده و پس از ترکیب با پساب موجب رشد میکروارگانیسم‌ها می‌شود. به این ترتیب تجزیه مواد آلی صورت می‌گیرد.
پس از هوادهی، فاضلاب وارد مخزن ته‌نشینی ثانویه یا همان زلال‌سازی شده و در آن جا جامدات و لجن ثانویه از فاضلاب جدا می‌گردد.
در مرحله تصفیه ثانویه 80 تا 90 درصد مواد آلی حذف می‌شود.
پکیج‌های تصفیه فاضلاب عمدتاً دارای مرحله تصفیه سوم نیستند؛ اما برای استفاده مجدد و یا برگرداندن پساب به محیط زیست، انجام این مرحله اجباری است.
تصفیه سوم با هدف حذف آلاینده‌هایی که در تصفیه ثانویه از بین نرفته‌اند؛ انجام می‌شود. این مرحله که با نام تصفیه پیشرفته نیز شناخته می‌شود، می‌تواند شامل فرایندهای زیستی، شیمیایی و فیزیکی باشد.
همچنین تصفیه سوم شامل فرایند ضدعفونی است به آن مرحله گندزدایی نیز می‌گویند. در این مرحله ممکن است از کلر ازون یا ماورا بنفش برای عمل تصفیه استفاده شود.
ساخت پکیج تصفیه فاضلاب پیچیدگی‌های خاص خود را دارد. به همین جهت لازم است قبل از ساخت، بررسی‌های لازم انجام شده و براساس موارد تأثیرگذار بر فاضلاب بهترین پکیج طراحی و ساخته شود. در طراحی پکیج‌های تصفیه فاضلاب سعی شده است که راهبری و نگهداری از سیستم آسان و بدون نیاز به مهارت خاص باشد.
عوامل بسیاری در طراحی پکیج فاضلاب بهداشتی و صنعتی نقش دارند که در ادامه آنها را شرح خواهیم داد.
همه عوامل گفته شده به نحوی در طراحی پکیج تصفیه فاضلاب نقش دارند. به همین جهت لازم است قبل از طراحی از فاضلاب نمونه‌برداری شود تا نوع و میزان غلظت آلاینده‌ها مشخص گردد. همچنین حجم فاضلاب ورودی به پکیج نیز باید مورد بررسی قرار گیرد و نهایتاٌ مناسب‌ترین پکیج برای شرایط کارفرما طراحی شود.
میزان فاضلاب تولیدی در یک محیط به سطح بهداشت و فرهنگ مردم آن منطقه و پارامترهای اقلیمی بستگی دارد. بدیهی است با افزایش میزان آب مصرفی، میزان فاضلاب تولیدی نیز افزاش پیدا می‌کند.
همانطور که اشاره شد محاسبه ظرفیت پکیج تصفیه فاضلاب از مهم‌ترین اصول برای طراحی و ساخت پکیج تصفیه فاضلاب است. محاسبه ظرفیت پکیج تصفیه نیازمند دقت و مهارت کافی است چرا که اشتباه در محاسبه آن ضررهای مالی و زمانی جبران ناپذیری به همراه خواهد داشت.
برای محاسبه ظرفیت پکیج باید به عوامل مؤثر در آن توجه داشت. به‌طور کلی ظرفیت پکیج تصفیه فاضلاب با استفاده از موارد زیر قابل محاسبه است.
نرخ جریان حداکثر دبی است که انتظار می‌رود توسط پکیج تصفیه شود. این میزان معمولاٌ براساس تعداد افراد یا حجم فاضلاب تولید شده در یک صنعت خاص محاسبه می‌شود.
نرخ مواد آلی میزان مواد آلی موجود در فاضلاب است که باید تصفیه شود. این مقدار با تقسیم جرم مواد آلی به حجم فاضلاب تولیدی در روز محاسبه می‌گردد.
راندمان تصفیه میزان مواد آلی است که از فاضلاب بعد از انجام عمل تصفیه حذف خواهد شد. این میزان معمولاٌ برحسب استانداردهای تعیین شده محیط زیست محاسبه می‌شود.
راندمان حداکثر مقدار ماده آلی قابل تصفیه در طول یک روز است. این مقدار با ضرب نرخ جریان ورودی و نرخ مواد آلی تعیین می‌گردد.
بعد از طی شدن مراحل طراحی و ساخت، نوبت به نصب و راه‌اندازی دستگاه تصفیه فاصلاب می‌رسد. تمام مراحل طراحی و ساخت پکیج تصفیه فاضلاب با هدف نصب و بهره‌برداری مفید انجام می‌شود.
برای نصب پکیج تصفیه فاضلاب لازم است ابتدا محل نصب پکیج کف‌سازی شده و کاملاٌ مناسب نصب شود. بعد از آماده‌سازی محل استقرار پکیج ساخته شده به مکان موردنظر منتقل شده و تجهیزات آن متصل و عملیات نصب تکمیل می‌گردد. نصب دستگاه تصفیه فاضلاب باید توسط کارشناسان و افراد خبره در این زمنیه صورت گیرد.
بعد از بررسی و اطمینان از نصب صحیح پکیج توسط کارشناس، راه‌اندازی سیستم آغاز می‌شود. در گام اول راه‌اندازی تجهیزات الکترومکانیکال شروع به فعالیت کرده و جریان هیدرولیکی برقرار می‌شود. سپس براساس نوع فرایند تصفیه و طی کردن دوره راه‌اندازی، سیستم به راندمان کامل خود می‌رسد.
مسئولیت نگهداری از سیستم تصفیه فاضلاب با مالک تصفیه‌خانه است. نگهداری و بهره برداری صحیح از پکیج تصفیه فاضلاب به شما اطمینان می‌دهد تمامی فرایندها به‌خوبی اجرا شده و مطابق با طرح برنامه‌ریزی شده جلو می‌روند. انجام کامل و صحیح فرایندها موجب می‌شود پساب خروجی، کیفیت مدنظر شما را به دست آورد.
نحوه نگهداری از پکیج تصفیه فاضلاب به نوع پکیج، طول عمر سیستم و اندازه و ابعاد آن بستگی دارد. نگهداری صحیح از سیستم باعث می‌شود، پکیج حداکثر کارایی لازم را داشته باشد و در نحوه انجام فرایندهای آن خللی وارد نگردد.
در ادامه برخی از اموری که لازم است برای مراقبت و نگهداری سیستم تصفیه فاضلاب در نظر داشته باشید را ذکر کرده‌ایم.
احتمالاً یکی از مهم‌ترین مواردی که در خرید پکیج تصفیه فاضلاب اهمیت دارد، قیمت آن است. قیمت پکیج تصفیه فاضلاب بهداشتی و صنعتی براساس عوامل مختلفی مشخص می‌شود. هریک از این عوامل تأثیر مستقیم یا غیرمستقیم بر قیمت پکیج تصفیه فاضلاب دارند. در ادامه این عوامل را ذکر کرده‌ایم.
دبی و حجم فاضلاب ورودی به پکیج تصفیه فاضلاب یکی از عوامل تعیین کننده نوع و قیمت پکیج می‌باشد. حداقل دبی ورودی به پکیج‌های تصفیه فاضلاب 5 متر مکعب و حداکثر آن 1500 مترمکعب است. برای حجم‌های بالاتر از این مقدار نیاز به استفاده از چند پکیج تصفیه فاضلاب و یا ساخت تصفیه‌خانه بتنی می‌باشد.
بدیهی است هرچه دبی فاضلاب ورودی افزایش یابد، ابعاد پکیج و مخازن تصفیه بالاتر خواهد رفت و به همان میزان قیمت پکیج تصفیه فاضلاب افزایش خواهد یافت.
فاضلاب‌ها از لحاظ کیفیت به 4 دسته فاضلاب بهداشتی، کارواش، صنعتی و ترکیبی تقسیم می‌شوند. این موضوع یک عامل اثرگذار بر قیمت پکیج تصفیه فاضلاب است. به‌عنوان مثال قیمت پکیج تصفیه فاضلاب صنعتی نسبت به قیمت پکیج تصفیه فاضلاب خانگی بالاتر است.
کیفیت پساب خروجی که کارفرما به آن احتیاج دارد، عاملی اثرگذار بر قیمت پکیج است. پساب تصفیه شده بسته به خواست کارفرما و تأیید محیط زیست قابل استفاده در بخش‌های مختلف است. این پساب ممکن است به‌عنوان سرریز به رودخانه ریخته شود یا برای آبیاری فضای سبز و شست‌وشوی محیط مورد استفاده قرار بگیرد. هرچه کیفیت بیشتری برای پساب خروجی مدنظر باشد، قیمت پکیج تصفیه فاضلاب نیز افزایش خواهد یافت.
جنس سازه از مهم‌ترین عوامل تعیین کننده قیمت پکیج تصفیه فاضلاب است. جنس سازه براساس فضای در دسترس و نیاز کارفرما تعیین و انتخاب می‌شود. برای مثال در شرایطی که فضای کمی برای پیاده سازی پکیج تصفیه فاضلاب در دسترس است، بهترین انتخاب پکیج‌های دفنی است.
پکیج‌های دفنی عمدتا از جنس کامپوزیت یا پلی اتیلن هستند؛ چراکه پکیج‌های فلزی به علت خاصیت زنگ‌زدگی، انتخاب مناسبی برای مدفون شدن نیستند.
همچنین در ظرفیت‌های بالا استفاده از تصفیه‌خانه بتنی توصیه می‌شود؛ زیرا ساخت پکیج‌های پلی اتیلنی و کامپوزیتی در حجم‌های بزرگ، محدودیت‌های زیادی برای جابه‌جایی و مونتاژ به همراه دارد.
همانطور که اشاره شد پکیج‌های تصفیه فاضلاب براساس نوع فرایند تصفیه به چند دسته تقسیم می‌شوند. فرایند انتخابی تأثیر مستقیمی بر قیمت پکیج تصفیه فاضلاب دارد.
برای مثال فرایندهای MBR نسبت به سایر فرایندهای هوازی قیمت بالاتری دارند چرا که در آنها از ماژول‌های MBR استفاده می‌شود. همچنین فرایندهای MBBR قیمت پایین‌تری نسبت به فرایند EAAS دارد؛ زیرا در فرایند MBBR حجم و ابعاد مخزن بسیار کمتر است.
انتخاب نوع فرایند به عوامل مختلفی از جمله نوع و کیفیت فاضلاب ورودی و کیفیت پساب خروجی بستگی دارد.
انتخاب نوع برند تجهیزات مورد استفاده در ساخت پکیج، از دیگر عوامل اثرگذار بر قیمت پکیج است. واضح است تجهیزات اروپایی قیمت بالاتری نسبت به تجهیزات با برند ایرانی یا چینی دارند.
میزان رطوبت، گرما و سرمای هوا در انتخاب جنس بدنه و در نهایت قیمت پکیج اثرگذار است.
در مناطق مرطوب لازم است بدنه پکیج از خوردگی‌های سطحی ناشی از رطوبت هوا و خاک محافظت گردد. این موضوع نیاز به اقدامات پیشگیرانه از قبیل افزایش ضخامت رنگ دارد.
علاوه‌بر تمام موارد گفته شده، عوامل دیگری چون گارانتی پکیج و سود شرکت سازنده پکیج تصفیه فاضلاب نیز بر قیمت تمام شده پکیج اثر می‌گذارد. شرکت رهاب تلاش کرده است بهترین کیفیت را در کنار مناسب‌ترین قیمت فراهم کند. برای مشاوره و اطلاع از قیمت پکیج‌های تصفیه فاضلاب می‌توانید با شرکت رهاب تماس حاصل فرمایید و یا کاتالوگ پکیج تصفیه فاضلاب این شرکت را مشاهده کنید.
سازنده پکیج تصفیه فاضلاب در واقع به شرکتی گفته می‌شود که پس از انجام مراحل طراحی، عملیات ساخت و نصب پکیج تصفیه فاضلاب را انجام می‌دهد. همچنین با خرید کلیه تجهیزات لازم از قبیل بلوئرها، پمپ‌ها، دیفیوزرها و… عملیات نصب سیستم را نیز به‌طور کامل بر عهده می‌گیرد.
شرکت سازنده پکیج تصفیه فاضلاب باید در کنار تجربه، دانش کافی در این زمینه نیز داشته باشد؛ زیرا ساخت، نصب و راه‌اندازی این سیستم نیازمند به‌کارگیری تجربه و دانش به‌صورت همزمان است تا کلیه عملیات نصب از قبیل شیب‌بندی لوله‌ها با بهترین کیفیت صورت پذیرد.
وجود هرگونه عیب و ایراد در ساخت و نصب دستگاه در آینده نه چندان دور، ضررها و آسیب‌های جبران ناشدنی برای کارفرما به همراه خواهد داشت.
شرکت رهاب از جمله بهترین شرکت‌های سازنده پکیج تصفیه فاضلاب است که با به‌کارگیری دانش در کنار تجربه، تلاش کرده است بهترین خدمات را به مشتریان خود ارائه دهد. برای کسب اطلاعات بیشتر درباره پکیج‌های تصفیه فاضلاب شرکت رهاب می‌توانید با از طریق راه‌های ارتباطی مختلف با این شرکت در تماس باشید و با دریافت مشاوره بهترین نوع خدمات را متناسب با نیازتان دریافت کنید.
